Historjjálaš arkiiva
Almmustahttináigodat
Historjjálaš arkiivvas gávnnat don ovddeš ráđđehusaid dieđuid, ovdamearkka dihte preassadieđáhusaid, ođđasiid ja sártniid ovddeš ráđđehusáigodagain. Don gávnnat maiddái boarásmuvvan áigeguovdiláššiid dálá ráđđehusain dás. Arkiiva sisttisdoallá dasa lassin dokumeanttaid main lea eahpegustovaš sisdoallu, ovdamearkka dihte boarásmuvvan johtočállosiid.
Sisdoallu mii lea sirdon arkiivii ii ođasmahtto, ja dieđut leat danne historjjálaččat.
Čájeha 1941-1960 oktiibuot 2489 bohtosis.
Sirre: Beaivi Buoremus deaivamat Čále ohcansáni vai sirre buoremus deaivamiid
Ráđđehus lea nammadan stivrenjoavkku čielggadit ja árvalit muitobácciid maŋŋil suoidnemánu 22.beaivve fallehemiid.
Karmel-Instituhtta čuldojuvvo skeaŋkageasusortnegis ođđaseamos dieđuid vuođul ahte ruhtadoarjagat addojuvvojit Israel-ássamiidda vuollástuvvon (okkuperejuvvon) guovlluin.
- Dát ráđđehus fuolaha ahte ođđaáigásaš ja áigeguovdilis riektesihkkarvuođa- ja dorvvolašvuođadáhkádusat ovddiduvvojit ja nannejuvvojit. Jagi 2013 áigut mii ain čielga mearrádusaid bokte fievrridit dohkálaš ekonomiijastivrejumi dán suorggis, cealká
- Guovvamánu 6.b. - sámi álbmotbeaivi - lea mávssolaš beaivi sámi álbmogii, muhto dát beaivi lea maiddái mávssolaš olles riikii, dan dihte go oainnusmahttá sámiid erenoamáš sajádaga min riikkas, dadjá sámeministtar Bjarne Håkon Hanssen, gii dieđiha
Eatnama stuorámus ja johtileamos dálkkádatrievdamiid gaskkas leat Arktisa dálkkádatnuppástusat, mat bahát váikkuhit ekovuogádagaid. Nie leat loahppajurdagat ACIA (Artic Climate Impact) raporttas mii dál lea jorgaluvvon dárogillii ja sámegillii.
Justiisa- ja gearggusvuođadepartemeanta sádde otne gulaskuddamii ođđa vearjonjuolggadusárvalusa politiijasuorggi váste. Ođđa vearjonjuolggadusárvalus vuhtii váldá rievdadusaid ja hástalusaid mat politiijasuorggis leat leamaš maŋŋil go gustovaš
-Dán mátkkis beasan olu vásihit ja sávan oažžut olu buriid árvalusaid. Dál lean čađaheamen maŋimuš oasi dán mátkkis, Bådådjos Girkonjárgii. Mun illudan deaivat olu diehtoáŋgiris olbmuid dán mátkkis, ja oahpásmuvvat dainna dehálaš váldogeainnuin,
Bearjadaga, geassemánu 6.beaivve lágiduvvui D-beaivvi 70-jagi ávvudeapmi, beaivi gos lihttoriikkat fallehedje vuollástuvvon Frankriikka. Ollu stáhtahearrát, maiddái Norggas ledje searvan ávvudoaluide.
Ráđđehus árvala geavahit 300 miljovnna kruvnno priváhta aktivitehta lasiheapmái, nu ahte vuordináiggit otnot. 2014 stáhtabušeahtas ráđđehus árvala nannet buohcceviesuid ekonomiija 2,7 miljárddain kruvnnuin, jos buohtastahttá 2013 salderejuvvon
Ohcamii ja gádjumii Arktisas lea ovttasbargošiehtadus fámus ođđajagimánu 19.b. rájes. Šiehtadusa leat soahpan dat gávcci Arktalaš Ráđi miellahttoriikka; Canada, Dánmárku, Suopma, Islánda, Norga, Ruošša, Ruoŧŧa ja USA.
- Ođđa láhkaevttohus dan birra ahte vuolleahkásaččaid gáhttet vahátlaš ealligovvaprográmmaid vuostá lea odne sáddejuvvon gulaskuddamii. Mii háliidit eambbo mediasorjjasmeahttun, konsekveanta ja ođasmahttojuvvon njuolggadusčállosa gáhtten dihte
Gielda- ja guovlodepartemeanta nanne ráđđehusa barggu ahte vuoruhit ovttasbarggu ealáhusaid ja oahppoásahusaid gaskka.
Framtid i nord (Davviguovlluid boahtteáigi) guorahallama loahpparaporttas maid Ealáhus- ja guolástusdepartemeanta, Dálkkádat- ja birasdepartemeanta ja Gielda- ja ođasmahttindepartemeanta leat čađahan guovtti jagis boahtá ovdan movt buoridit
Gielda- ja ođasmahttindepartemeanta dohkkeha Nussir ja Gumpenjuni regulerenplána Fálesnuori suohkanis Finnmárkkus. Departemeanta atná dehálažžan ávkkástallat buori minerálagávdnoštumiid ja ahte báikkálaš servodagat nugo mat Fálesnuorri ahtanuššá ja
Jahkemolsumis oaččui Norga ođđa ja stuorit departemeantta mii almmolaš suorggi galgá ođasmahttit ja ovddidit.
- Stuora morrašiin ožžon dieđu ahte Nelson Mandela lea jápmán. Ráđđehusa bealis háliidan dovddastit stuora morraša ja min jurdagat leat su leaskka Graca Michel, bearraša, Lulli-Afrihkká ráđđehusa ja Lulli-Afrihkká álbmoga luhtte, cealká
Guolástus- ja riddodepartemeanta čađaha doaibmabijuid mat galget dagahit ahte sáidebivddus stadtábis davás bivdet stuoribut guliid. Doaibmabijut leat molssaeaktun guollesturrodaga unnimus mihtuid stuorideapmái.