Historjjálaš arkiiva
Almmustahttináigodat
Historjjálaš arkiivvas gávnnat don ovddeš ráđđehusaid dieđuid, ovdamearkka dihte preassadieđáhusaid, ođđasiid ja sártniid ovddeš ráđđehusáigodagain. Don gávnnat maiddái boarásmuvvan áigeguovdiláššiid dálá ráđđehusain dás. Arkiiva sisttisdoallá dasa lassin dokumeanttaid main lea eahpegustovaš sisdoallu, ovdamearkka dihte boarásmuvvan johtočállosiid.
Sisdoallu mii lea sirdon arkiivii ii ođasmahtto, ja dieđut leat danne historjjálaččat.
Čájeha 141-160 oktiibuot 2489 bohtosis.
Sirre: Beaivi Buoremus deaivamat Čále ohcansáni vai sirre buoremus deaivamiid
Norgga, Ruoŧa ja Suoma sámedikkit barget ovttas buori barggu sámegielaid nannemiin. Ráđđehus árvala juolludit 2 miljovnna kruvnno davviriikkalaš giellaguovddážii, Sámi Giellagáldui.
Odne ovddida ráđđehus vuosttaš guhkesáiggeplána dutkama ja alit oahpahusa birra. Ráđđehus dieđiha ceahkkálastinplána mas lea 1,4 miljárdda ruvdno dávviriidda, rekruterenvirggiide ja doaimmaide mat galget movttiidahttit vel eanet searvat eurohpálaš
Min birastahtti máilbmi lea rievdamin sakka sihkarpolitihka dáfus. Dat váikkuha maiddái norgga suodjaluspolitihkkii. Suodjalusministtar Ine Eriksen Søreide lea danin odne bivdán Suodjalushoavddas fágamiliteara ráđi dan hárrái mo norgga Suodjalusa
-Dálá dilis gos olbmot vásihit ollu surgadis humanitára roasuid fertešii ON duhátjagiulbmiliid ja geafivuođa eastadandoaimmaid buorebut vuoruhit. Máilmmiservodat ferte hehttet ahte olles buolvvat daid guovlluin gos leat roasut ja riiddut eai beasa
Justiisa- ja gearggusvuođadepartemeanta evttoha viiddidit boarásmuvvanáigemeriid veahkaváldimiin mánáid vuostá. Dat lea okta dain rievdadusevttohusain ráŋggáštuslágas mii odne sáddejuvvo gulaskuddamii.
- Mus lea stuora beroštupmi nannet ja seailluhit lullisámegiela ja kultuvrra. Dan dihte lean ilus go Plassje dál šaddá oassin sámegielaid hálddašanguovllus, dadjá gielda- ja ođasmahttinministtar Monica Mæland.
- Min válgavuogádat lea bures iskojuvvon ja sihkkarastojuvvon. Mii háliidat eastadit spekulašuvnnaid ja eahpesihkkarvuođa válgabohtosiid hárrái. Válggaid oktavuođas lea oadjebasvuohta ja luohttevašvuohta hirbmat dehálaš. Dan geažil čavget mii
- ON álgoálbmotbeaivi addá midjiide vejolašvuođa dohkkehit ja čájehit solidaritehta álgoálbmogiiguin miehtá máilmmi. Mun háliidan sávvat lihku sámiide, ja eará álgoálbmogiidda lihku otná beivviin, dadjá gielda- ja ođasmahttinministtar Jan Tore
- Boahtteáiggi mearrabiepmoealáhus dárbbaša nuorra gelbbolaš guolásteddjiid. Danin lean mearridan ahte galget almmuhuvvot gitta 15 ođđa rekrutereneari, mii lea 50 proseantta lassáneapmi ovddit jagiin. Dát nanne vel eanet dan trenda ahte nuorat
Ráđđehus evttoha juolludit 45 miljovnna kruvnna uđassihkkarastimii Longyearbyenis. Juolludeapmi mielddisbuktá ahte sihkkarastinbargu sáhttá joatkašuvvat.
Ráđđehus evttoha máhcahit divatlasáhusa šokolada- ja sohkarbuktagiin. Dan lassin galgá lávdegoddi nammaduvvot árvvoštallat sihke dán divada ja divada alkoholakeahtes juhkamušain.
- Ráđđehus oaivvilda ahte buot bargiin berre leat seamma vuoigatvuohta oažžut buohcanruđaid ja álbmotoaju penšuvnna beroškeahttá das leat go sii ožžon máksojuvvot tipsaruđaid/doaibmaaddosiid dahje dábálaš bálkká. Dan geažil mii evttohat
Čállán gielda- ja guovloministtar Erna Solberg (Olgešbellodat) Sápmelaččat dorjot Sámedikki Norsk versjon Ráđđehusa sámepolitihkka áigu gáhttet ja ovddidit sápmelaččaid eallinvugiid, giela, kultuvrra ja árvvuid. Álgoálbmogin sápmelaččat
Stáhtačálli Ellen Inga O. Hætta Vástádus Roger Hansena čállosii Lea gal válgagižžu, muhto movt dál de leaš, de ferte duohtadieđuid atnit vuođđun. Roger Hansen geažuha aviisačállosis ahte Guovdageaidnu lea váldon mielde Finnmárkku nannemii dan dihte
Dálkkádat- ja birasministtar Tine Sundtoft lea ožžon raportta mas árvaluvvo ásahit Eurohpálaš goddeguovlluid Norgii. Raporta sisttisdoallá vugiid movt buoridit árvoháhkama vuođđuduvvon gottiid erenoamáš historjái ja eallinvuohkái.
Juohke norgalaš bálku 46 gilo borramuša jagis. Dál ráđđehus ja biebmosuorgi ovttasbarget buorebut juohkit dieđuid geavaheddjiide ja eastadit ahte stuorra hivvodat borramušgálvvut jahkásaččat bálkestuvvojit doapparlihttái.
Rovdata ođđa raporta čájeha ahte vihtta maŋimuš jagi leat leamaš 963 gonagasgoaskin pára Norggas. Dát logut leat vuollelis daid loguid mat leat riikkadásis, namalassii 850-1200 gonagasgoaskin pára.
Stáhtaministtar Erna Solberg lea otne sádden reivve EO-njunnošiidda ahte Norga háliida ain joatkit gulahallama Gaskaábi váttis dili birra. Norgga ráđđehusas lea dál áigumuš sáddet skiippa dán guvlui nu johtilit go vejolaš.
Dán jagi spealloruđaid juogadeamis mii vuoruhat mánáid ja nuoraid valáštallamiid ja vuolidat searvangáibádusaid.
Lágideaddji: Stáhtačálli Berit Oskal Eira