Historjjálaš arkiiva
Almmustahttináigodat
Historjjálaš arkiivvas gávnnat don ovddeš ráđđehusaid dieđuid, ovdamearkka dihte preassadieđáhusaid, ođđasiid ja sártniid ovddeš ráđđehusáigodagain. Don gávnnat maiddái boarásmuvvan áigeguovdiláššiid dálá ráđđehusain dás. Arkiiva sisttisdoallá dasa lassin dokumeanttaid main lea eahpegustovaš sisdoallu, ovdamearkka dihte boarásmuvvan johtočállosiid.
Sisdoallu mii lea sirdon arkiivii ii ođasmahtto, ja dieđut leat danne historjjálaččat.
Čájeha 961-980 oktiibuot 2489 bohtosis.
Sirre: Beaivi Buoremus deaivamat Čále ohcansáni vai sirre buoremus deaivamiid
Láhkaásahus luovosárbbi birra dohkkehuvvui odne stáhtaráđis. Ođđa láhkaásahus cealká ahte jos olbmos gii jápmá eai leat fuolkkit, náittosguoibmi dahje ovttasássi geat árbejit, ja ii ge testameanta árbbi juohkima birra, de galgá nettoopmodat
Ráđđehus ovddida odne rievdadusárvalusa pássaláhkii ja ID-koartaláhkii hehtten dihte olbmuid mátkkošteames riidoguovlluide.
Ráđđehus háliida viiddidit luondduvahátdáhkádusortnega nu ahte ortnet fátmmasta maiddái viessosadjebuhtadusa. -Mihttomearri lea buorebut suddjet sin geat váruhuvvon ođđa luondduvahágiid geažil eai beasa divvut ja ođasmahttit vahágahttojuvvon viesuid
Almmolaš ásahusat leat daid maŋimuš jagiid geavahišgoahtán elektronalaš arkiivva ja arkiivavurkenvugiid. Danne lea ge dál dárbu ođasmahttit arkiivaláhkaásahusa. Kulturdepartemeanta árvala ahte almmolaš orgánat galget beassat oastit balvabálvalusaid
Norggas lea dál buorre dilli. Fitnodagain lea mokta ja dáhttu investeret. Sii ráhkadit ođđa bargosajiid gávpogiin ja gilážiin. Ráđđehus geavaha buriid áiggiid vuoruhit doaibmabijud mat veahkehit ovddidit ruonábut, eanet ođđaáigásaš ja oadjebas
Ráđđehus evttoha heaittihit divatluvvema olgoriikkasfievrridan gálvvuin main lea uhcit árvu go 350 ruvnno, eanet dovddusin 350-ruvdnorádjá. Dat mielddisbuktá ahte Norgga gávppit ožžot buoret gilvalaneavttuid. Ráđđehus evttoha maid eará
Stáhtas lea hui buorre jođiheapmi ja ollu čeahpes jođiheaddjit. Ráđđehusas leat stuora vuordámušat ja háliida iežas jođiheddjiide čájehit luohttámuša. Lea dehálaš ahte jođiheaddjit váldet ovddasvástádusa ja geavahit iežaset doaibmanfriddjavuođa.
Ráđđehus árvala geahpedit biilaidvadiid 1,35 miljárddain kruvnnuin jagis. Earret eará ođđasitregistrerendivada geahpedit čielgasit, ja losit fievrruid lossodatjahkemávssu geahpedit eanet go beliin.
Ráđđehus árvala ásahit sierra álkis ja diehttevaš nuppástuhttinortnega šibiteaiggádiidda geat háliidit álggahit ođđa eanadoalloguoskevaš ealáhusdoaimmaid dakkár guovlluin gos boraspiret leat áittan.
Čakčamánu 24. beaivvi 2014 áigu ráđđehusa almmolaš lávdegoddi ovdanbuktit ja geiget iežaset čielggadeami ja ávžžuhusaid stáhtaráđđái Solveig Horne’i. Čielggadeapmi lea dulkkaid geavaheami birra almmolaš ásahusain. Dat dáhpáhuvvá Akersgata 59.
Æládus- ja guolástusdepartemænnta tjuottjot ietjas mærrádusáv doajmmakonsesjåvnå hárráj guohpárav buvtadit Fálesnuore suohkanin.
Suoidnemánu 22.beaivvi vásáhusat čájehit ahte eaktodáhtolaš organisašuvnnain lea guovddáš rolla gádjunakšuvnnain. Danin ráđđehus fuolaha ahte eaktodáhtolaččat dál ožžot reaidduid ja beassama Heahtenehttii.
Ráđđehus áigu nannet politiijaid ja áššáskuhttineiseválddi vejolašvuođa suddjet gálduid ja informánttaid.
Jieleme- jïh göölemedepartemeente gïehtelimskonsesjovnem vadta Nussir ASA:se juktie kåahperem evtiedidh Fálesnuorrin tjïeltesne.
Ráđđehus árvala ođđa salderejuvvon stáhtabušeahtas 48,1 mill. kruvnnu lassijuolludeami lassiárvobuvttadussii valáštallanrusttegiid huksendoaimmaid oktavuođas. Dat mielddisbuktá ahte buot ohccit ožžot juolluduvvot olles ohcansupmi.
Ráđđehusa juolluda ovtta miljovnna ruvnno davvisámegiela grammatihkka prográmma ovdánahttimii. Dasa lassin juolludit maiddái ovtta miljovnna ruvnno kvena giela ja kultuvrra áŋgiruššandoaimmaide. - Lea dehálaš ahte mii láhččet buoret vejolašvuođa
Ráđđehus ovddida bušeahta barggaheapmái, doaimmaide ja nuppástuhttimiidda. Bušeahttaárvalus galggašii váikkuhit dasa ahte buoridit dálkkádat- ja birasteknologiija ja álggahit ođđa ruoná bargosajiid. Seammás háliidat vuoruhit dálkkádatseasti
Ráđđehus evttoha oktiibuot 148 miljovnna ruvnna Svalbardii reviderejuvvon našunálabušeahtas (RNB) 2018. Evttohus lea lassin dan 100 miljovnna ruvdnosaš liigejuolludeapmái Svalbarda globála siepmanvuorkái, maid ráđđehus evttohii njukčamánus ja masa
- Mun lean ilus go buot fykkat 2018 čavčča rájes ožžot áittardeaddji givssideami eastadeapmái. Áittardeaddjit galget doarjut ja bagadit mánáid, ohppiid ja vánhemiid áššiin mat gusket dasa ahte suddjet givssideami vuostá ja dahkat mánáidgárde- ja
Elisabeth Aspaker lea otne stáhtaráđis nammaduvvon fylkkamánnin Romssa ja Finnmárkku fylkkamanneámmáhii.